سونیل گوپتا ( Sunil Gupta )

سونیل گوپتا، هنرمند متولد دهلی، ادعا می‌کند: «آنچه درباره هند دوست دارم، خیابان های تئاتر مانند آن است». با توجه به اینکه مجموعه پرتره های خیابانی او در سال 2007 با نام «Mr. Malhotra’s Party» مانند رقص طراحی شده و از معابر در حال تغییر دهلی به عنوان صحنه خود استفاده کرده بودند.

او سوژه‌هایش را «مهمان‌های یک میهمانی خیالی» می‌داند، و می‌گوید نام مالهوترا (Malhotra) را  «از نام پناهجوی پنجابی که پس از تقسیم‌ و مرز بندی وارد شد و به توسعه شهر کمک کرد» انتخاب کرده است. هر مهمان به همین دلیل دعوت شده است؛ همه آنها خود را «دگرباش (queer)” توصیف می کنند. ایده این مهمانی به مهمانی هایی در دهلی نو (بخش جنوبی پایتخت) اشاره دارد. همانطور که گوپتا (Gupta) هنگام شروع این مجموعه نوشت، «شب های همجنس گرایان در کلوپ های محلی دهلی همیشه به عنوان مهمانی های خصوصی به نام یک فرد ساختگی برای دور زدن قانون، مشخص می شوند: بخش 377، قانون استعماری بریتانیا، که هنوز همجنس گرایی را در هند جرم می داند.” هر یک از سوژه‌های گوپتا اساساً در حال دفاع از حقوق خود هستند و همانطور که این هنرمند می‌گوید، «خود را برای آیندگان به تئاتر می‌گذارند».

گوپتا اگر چه در دهلی متولد شد، اما در سال 1969 به همراه خانواده خود به مونترال مهاجرت کرد. در دهه 1970، او دوباره نقل مکان کرد: این بار به نیویورک. در آنجا با خانم Lisette Model آشنا شد، عکاسی که به خاطر کارش در بازار هارپر (Harper) و مربی دایان آربوس (Diane Arbus) شهرت داشت. گوپتا از دوران کودکی اش علاقه زیادی به عکاسی داشت. وقتی گوپتا کار خود را به Lisette Model نشان داد، او مجذوب شد. در آن زمان گوپتا مشغول تحصیلات تکمیلی در رشته بازرگانی بود، اما Lisette Model به او توصیه کرد که عکاسی را به عنوان یک شغل انتخاب کند. او به یاد می آورد که پرسید «Lisette من چگونه زندگی کنم؟” .” پسران طبقه متوسط هندی، فقط می توانند کارهای پزشکی، مهندسی یا MBA انجام دهند» اما او گوپتا را متقاعد کرد تا در مدرسه جدید تحقیقات اجتماعی زیر نظر خودش ثبت نام کند.

اولین مجموعه عکاسی گوپتا به نام خیابانی در روستای گرینویچ نامگذاری شد: “Christopher Street, New York” (1976). این مکان به دلیل قرار گرفتن مسافرخانه استون وال (Stonewall) و شورش های متعاقب آن در استون وال که در آن مردان همجنس گرا در جریان یورش در 28 ژوئن 1969 با پلیس مبارزه کردند، مشهور بود – رویدادی که به جنبش آزادی همجنس گرایان در ایالات متحده منجر شد. مجموعه گوپتا از عکس‌های سنتی و سیاه و سفید خیابانی تشکیل شده که مردان همجنس‌گرای جوان را در اطراف مکانی که آن زمان محل مبارزات حقوق همجنس‌گرایان نیویورک بود، به تصویر می کشد. گوپتا به یاد می‌آورد: «سال 1976، پس از استون‌وال و قبل از ایدز بود. همه چیز در مورد لذت گرایی بود . . . کل سیاست جنسی آزادی خواهانه زنده شده بود.» تصاویر 2 این مجموعه نشان دهنده این اطمینان و خوش بینی هستند.

در سال 1980، گوپتا  پس از یازده سال به شهر محل تولد خود در هند بازگشت. تجربیات او در نیویورک (و متعاقباً در لندن) کاملاً با صحنه همجنس‌گرایان در دهلی نو، جایی که همجنس‌گرایی هنوز غیرقانونی بود، در تضاد بود. گوپتا می‌گوید: «افرادی که در چنین شرایط سختی زندگی می‌کنند، شروع به رفتارهای افراطی می‌کنند، ما تماشایی پنهانی از جلسات زودگذر را داریم.» او در مورد امید به اشتراک‌گذاری آشکار زندگی‌تان با شریک زندگی‌تان اضافه می‌کند که «به نظر می‌رسد؛ فراتر از امکان است». مجموعه پیشرو او Exiles» (1986-1987)» از این ناامیدی متولد شد؛ بخشی به عنوان سند، بخشی تئاتر و بخشی اعتراض خوانده می شود. «گرفتن تصاویر رپورتاژ نسبتاً آسان بود»، اما در عوض «تصمیم گرفتم تصاویری بسازم که مستلزم آشنایی با گروه کوچکی از مردم است. . . و آنها بازیگر شوند.» گوپتا با دوستان همجنس‌گرای خود برای ایجاد پرتره‌هایی در مکان‌های نمادین مختلف پایتخت – از آرامگاه همایون (Humayun’s Tomb) تا Hauz Khas – همکاری کرد، با این حال، هر یک از افراد نشسته با پشت کردن به دوربین، ناشناس ماندن خود را حفظ کردند. این ژست ساده به شیوای تفاوت قابل توجهی بین زندگی همجنس گرایان در دهلی و نیویورک را تجسم می کند: امتناع مردان از افشای هویت خود، متفاوت از پرشور و نشاطی مجموعه «Christopher Street» است.

مجموعه “Mr. Malhotra’s Party» روشی است که گوپتا برای بازبینی «Exiles» در عصر حاضر انجام می‌دهد. گوپتا دیده است که چگونه زندگی هندی‌های همجنس‌گرا، لزبین، دوجنس‌گرا یا دگرباش تغییر کرده است. او می افزاید: «امروزه نسل جوانی وجود دارد که بسیار کم حوصله تر است و خواهان تغییر قوانین است. آنها می خواهند آزادی خود را داشته باشند و اکنون آن را می خواهند. آنها در مورد دگرباش بودن یا لزبین یا همجنس گرا بودن خیلی پیشروتر هستند». مجموعه «Mr. Malhotra’s Party» این تغییر رادیکال را بیان می کند. گوپتا مانند «Exiles»، لنز خود را یک بار دیگر روی دوستان و آشنایانش قرار داد. او می‌گوید: «من ترجیح می‌دهم از افرادی که شخصاً می‌شناسم عکاسی کنم، از مدل‌ها استفاده نکنم و از غریبه‌ها استفاده نکنم، زیرا احساس می‌کنم بین من به عنوان عکاس و آنها به عنوان سوژه رابطه‌ای وجود دارد که به درون تصویر منتقل می‌شود.» با این حال، برخلاف «Exiles»، این بار او زنان را نیز پوشش داد. در حالی که در مجموعه «Exiles» از فضاهای عمومی به عنوان پس‌زمینه استفاده می‌کند، مکان‌هایی که برای مجموعه جدید انتخاب می‌شوند، همگی شخصی هستند و خیابان‌های محل زندگی یا کار آنها را نشان می‌دهند. به‌علاوه، دوباره برخلاف «Exiles»، سوژه‌ها این بار با ژست‌های خیره‌کننده‌ای روبروی دوربین قرار می‌گیرند که تمایل دارند مانند اعلامیه‌های سرگشاده هویتی در نظر گرفته شوند؛ در واقع، نام آنها عنوان آثار را بیان می کند .

ویدیا شیواداس (Vidya Shivadas)، متصدی و منتقد هنری مستقر در دهلی نو، معتقد است که «سانیل گوپتا یک کاتالیزور حیاتی در چشم‌انداز معاصر هند است. جایی که گروه‌های به حاشیه رانده شده شروع به صحبت کردن، جستجوی هویت‌های جمعی و ایجاد ساختارهای حمایتی جایگزین کرده‌اند.» در واقع، در طول ساخت مجموعه «Mr. Malhotra’s Party,، در 2 ژوئیه 2009، دادگاه عالی دهلی تصمیمی تاریخی برای لغو بخش قدیمی قانون 377 گرفت که رفتار همجنس‌گرایان را جرم می‌ دانست. اگرچه این موضوع از آن زمان تاکنون در دادگاه عالی به چالش کشیده شده است، اما در زمان نگارش این مقاله، در حالی که مردم منتظر حکم نهایی دادگاه عالی دهلی هستند، پیروز می شود. شیواداس نتیجه می گیرد: «امروز ما جامعه دگرباش را داریم که «آزادی» تازه یافته خود را جشن می گیرد.» چه کسی می داند که تولید، انتشار و بعد از آن نمایشگاه این مجموعه دقیقا چه نقشی در این نتیجه ایفا کرد. با این حال، واضح است که این مجموعه ها، مستند کردن و تئاتر کردن را هدف پرتره های خود در نظر نمی گیرند، بلکه نشان می دهند که چگونه گوپتا با موفقیت از عکاسی به عنوان سلاحی برای مقاومت و انقلاب استفاده می کند.

– کتاب : اطلس جهانی عکاسی خیابانی

– صفحه :  371 – 368  

– نویسنده : جکی هیگنز

– ترجمه : عارف خدابنده