ونگ فن ( Weng Fen )

هنرمندی به نام ونگ فن (همچنین با نام ونگ پیجون (Weng Peijun) هم شناخته می شود ) با اشتیاق می گوید: «دختری روی دیوار، من هستم». من در یک مکان تنها، در جزیره هاینان (Hainan Island) زندگی می کنم. من مثل کسی تنها هستم که با دنیا روبرو می شود.»

نویسنده این تصاویر نمادین در سال 1961 در جزیره هاینان در منتهی الیه جنوب شرقی چین، نزدیک به ماکائو متولد شد. این جزیره که به عنوان «هاوایی» چین شناخته می شود، یک جزیره کوهستانی سرسبز و گرمسیری است که سرعت زندگی در آن کند است. با این حال، زمانی که ونگ به مدرسه هنر در گوانگژو، یکی از شهرهای جنوبی در چین رفت، زندگی به طرز چشمگیری تغییر کرد. مانند بسیاری از هم نسل های خود، او همانطور که بزرگ می شد، شاهد تغییر چشمگیر چین از کشوری نظامی به ابرقدرتی اقتصادی بود. او تغییر جهان اطراف خود را از منطقه ای کشاورزی به بزرگترین «منطقه ویژه اقتصادی» چین در نتیجه آزمایش دنگ شیائوپینگ با طرح «اقتصاد بازار آزاد» دید. این منجر به انفجار شهرهای جنوب به اولین کلانشهرهای گسترده چین شد.

عکس‌های یادبود ونگ در مجموعه «Sitting on the Wall»، مراقبه‌ای درباره این پدیده است و آن لحظه ها در زمان را در بر می‌گیرند. او بر اساس سنت تابلوهای عکاسی روایی کار می کند تا این مفاهیم را کشف کند. او مانند یک کارگردان سینما، صحنه را با دقت طراحی می کند و به تمام جزئیات با دقت فکر می کند. توالی عکس‌ها عمدتاً یک دختر مدرسه‌ای تنها (گاهی با همراهی یک دوست) را نشان می‌دهند که پشتش به دوربین است؛ او که بر روی دیوار نشسته است، به منظره شهری که در پس‌زمینه قرار دارد خیره شده است. نشستن بر روی دیوار – شنژن 1 (نگاه کنید به تصویر 1) کهن الگوی این مجموعه است. رئالیسم شدید دیوار سفید خراشیده در پیش‌زمینه با پس‌زمینه درخشان شهری و ابرساختارهای فوق‌مدرن آن در تضاد است. روی دیوار در فاصله ای میانی، دختر جوانی نشسته است که لباس مدرسه پوشیده است و کیف مدرسه فرسوده اش  به طور عادی روی زمین افتاده است. چهره او پنهان است و بیننده قادر به خواندن حالت چهره او نیست. او به عنوان شاهدی بی صدا وجود دارد – نوجوانی در آستانه گذار شخصی به بزرگسالی، که فرهنگ را در لحظه ای به همان اندازه دگرگون کننده منعکس می کند. 

ونگ بررسی استعاری دختر مدرسه ای را از مجموعه قبلی با عنوان «Great Family Aspirations» (2000) شروع کرد. این مجموعه از عکس‌ها، عکس‌های معمولی خانوادگی گرفته شده در دوران انقلاب فرهنگی را به یاد می‌آورند. ونگ خانواده ها را پس از معرفی سیاست تک فرزندی به تصویر می کشد. هر تصویر یک خانواده معمولی – یک مادر، یک پدر و فرزند مجرد آنها – را به تصویر می‌کشد که در معرض توجه قرار گرفته‌اند، حالت‌ چهره‌ ها خالی (پوچ)، و رو به لنز دارند. در برخی از تصاویر، دختربچه روی چهارپایه نشسته است و ارتفاع سرش دقیقاً با سر والدینش یکی است. ونگ می‌گوید: «فشار بسیار زیادی روی بچه‌ها وجود دارد که سریع رشد کنند، خیلی سریع». «والدین چینی تمایل دارند نگرانی های خود را بر دوش فرزندان خود بگذارند.”

در مجموعه «Sitting on the Wall»، این دختر به نقطه قوت امضای کارهای ونگ تبدیل می‌شود. یک ترکیب هماهنگ و مؤثر برای هدایت بیننده به سمت تصویر است، که بازتاب کار سایر عکاسان «tableaux» معاصر علاقه مند به داستان سرایی تمثیلی است. همچنین باعث مقایسه کارهای او  با نقاش رمانتیک آلمانی کاسپار دیوید فردریش (Caspar David Friedrich) می شود که اغلب شخصیت اصلی خود را از پشت نشان می دهد و  بین بیننده و منظره تنش ایجاد می کند. جان لوئیس گادیس (John Lewis Gaddis)، مورخ، در نقاشی فریدریش، سرگردان بر فراز دریای مه (1818) تصویری متناقض را توصیف می‌کند که «به یکباره تسلط بر یک منظره و بی‌اهمیت بودن فرد در آن را نشان می‌دهد. ما هیچ چهره ای نمی بینیم، بنابراین غیرممکن است که بدانیم آیا چشم انداز پیش روی مرد جوان هیجان انگیز است یا وحشتناک یا هر دو.» این اثر در چین شناخته شده بود و الهام بخش رئیس مائو به آنیوآن رفت (Chairman Mao goes to Anyuan) (1967) ، نقاشی لیو چونهوا (Liu Chunhua) که ونگ از دوران کودکی با آن آشنا بود. ونگ می‌افزاید: «وقتی جوان بودم، دوست داشتم برای پیاده‌روی طولانی به کوه‌ها بروم و از بالا به چیزها نگاه کنم. همانند عکس هایم.»

ونگ با انتخاب دوربین قطع بزرگ به این تحلیل متفکرانه و دقیق جهان کمک می کند. او از آن برای به حداکثر رساندن مقیاس و وضوح استفاده می‌کند و سپس از دستکاری دیجیتالی برای ایجاد یک سیالیت یکپارچه بین پس‌زمینه و پیش‌زمینه استفاده می‌کند. این عمل کار عکاسان مدرسه دوسلدورف مانند توماس راف (Thomas Ruff) (نگاه کنید به صفحه 190) و آندریاس گورسکی (Andreas Gursky) را به یاد می آورد که از اولین کسانی بودند که تکنیک های دیجیتال عکاسی تبلیغاتی را در عکاسی هنری جذب و از آنها استفاده کردند. همچنین ونگ مانند آنها، از تکرار – عناصر ترکیبی دختر، دیوار و منظره شهری – به عنوان ابزارهایی برای بیان مسائل اجتماعی-فرهنگی که می‌خواهد از طریق کارش کشف شوند، استفاده می‌کند. زاویه دید عالی ونگ به ویژه به کار گورسکی اشاره می کند که از این تکنیک برای ایجاد فاصله بین بیننده و سوژه استفاده می کرد، که روایت را قادر می سازد با بی طرفی بیشتری گسترش یابد.

در مجموعه «Sitting on the Wall»، ونگ لحظه ای خاص از تاریخ چین را بررسی می کند؛ شهرنشینی سریع جهانی که او در آن بزرگ شد با افق در حال تغییر و ابهام ابرمعماری شهری آن. او تابلویی می آفریند که در آن می توان روایت این لحظه را در یک تصویر واحد تقطیر کرد. ونگ آنچه را که این کلان شهر جدید ارائه می دهد مورد سوال قرار می دهد و در عین حال از قضاوت خودداری می کند. همانطور که دختر در تصویر تشویق به تفکر و تعقل می کند، این عکس ها تفکر در مورد امکان یک آرمان شهر واقعی چینی را تشویق هم می کنند.

– کتاب : اطلس جهانی عکاسی خیابانی

– صفحه :  339 – 336  

– نویسنده : جکی هیگنز

– ترجمه : عارف خدابنده

• 

•