پاریس ( Paris )

در طول زمان، پاریس با لنزهای هنری متعددی جاودانه شده است. سالهاست می توان عنوان پایتخت عکاسی خیابانی جهان را بیش از هر شهر دیگری، به پاریس داد. تعداد زیاد فضاهای معماری و بلوارهای شهری تغییر نکرده از زمان نوسازی بارون ژرژ-اوژن هاوسمان ( Baron Georges-Eugène Haussmann ) در قرن نوزدهم، زمینه بسیاری از مدیوم های (medium) آثار هنری نمادین را فراهم کرده است. در اواخر قرن بیستم، اوژن آگت (Eugène Atget) از پایتخت فرانسه در مدت سی سال عکاسی کرد. سوزان سانتاگ (Susan Sontag)، منتقد، او را به عنوان یکی از تمرین کنندگان برجسته مدیوم مورد ستایش قرار می دهد، وی می افزاید: «مانند زبان، [عکاسی] مدیومی است که در آن آثار هنری ساخته می شوند.

بدون زبان می توان یک چیز ساخت . . .  بالزاک پاریس (Balzac’s Paris). بدون عکاسی می توان یک چیز ساخت . . .  آگت پاریس (Atget’s Paris). وی مجموعه ای متنوع از آثار را ایجاد کرد که شهر را به طور گسترده مستند کردند، از نمای جلویی مغازه ها تا درهای ورودی آنها، خیابان هایش تا پارک هایش، اما همانطور که جان سارکوفسکی (John Szarkowski)، سرپرست عکاسی موزه هنرهای مدرن نیویورک خاطر نشان می کند: “آگت به ندرت عکسی تهیه می کرد که مستقیماً حضور انسان را توصیف کند.» هر چند گاهی اوقات، شاید به طور تصادفی، او در قاب عکس، بازتاب خود را در پنجره های شهر قرار می داد.

ارتباط برجسته عکاسی با پاریس، به آغاز مدیوم بر می گردد. در 6 ژانویه 1839 ، روزنامه شهر La Gazette de France مقاله ای در مورد اختراع لوئیس ژاک پاریسی ( Parisian Louis-Jacques- Mandé Daguerre )منتشر کرد. این بخش آنچه را که یکی از اولین فرایندهای عکاسی، داگرئوتایپ (daguerreotype) است ، توصیف می کند: «ما روی مس چندین نما از بلوار پونت ماری ( Pont Marie ) را دیده ایم . . .  و بسیاری از مکانهای دیگر با حقیقتی ارائه شده که به تنهایی طبیعت می تواند به آن آثار  بدهد. » داگرئوتایپ ها به نوردهی طولانی نیاز داشتند و به ندرت اجسام متحرک ثبت می شدند. به هر حال، بلوار دو معبد (du Temple) (1838–39) مردی را نشان می دهد که چکمه هایش توسط واکسی صیقل داده شده اند – این دو مرد به قدری بی حرکت مانده اند که دوربین داگر بتواند آنها را ثبت کند – در یکی از اولین عکس هایی که مردم را به تصویر می کشد.

درست یک دهه پس از اینکه داگر تکنیک انقلابی خود را اعلام کرد ، شارل نوگر (Charles Nègre) ، شاگرد نقاشان دلاروش (Delaroche) و اینگرس ( Ingres )، در شهر کوآ بوربن، ایل سنت لوئیس (Quai Bourbon، Île Saint-Louis)، تصویری ثبت کرد که برایش ستایش بسیاری به عنوان اولین عکاسان خیابانی بدست آورد. او همچنین یکی از اولین نقاشان بود که به عکاسی روی آورد؛ دلاروش او را تشویق کرده بود تا از داگرئوتایپ برای تهیه ترکیب بندی استفاده کند، اما در اواخر دهه 1840 او شروع به استفاده از کاغذ عکاسی کرد. در عکس راه رفتن بر روی دودکش (Chimney Sweeps Walking)(1851) سه شخص را در حین حرکت منجمد کرده است، به نظر می رسد یک لحظه از جریان زمان را تصاحب کرده است.

تقریباً یک قرن بعد، چنین عکاسی لحظه ای، مترادف با نام هنری کارتیه برسون (Henri Cartier-Bresson) شد. شاید او را بیشتر به خاطر عبارت «لحظه قطعی (decisive moment)” که اغلب با تصاویرش از خیابان های پاریس مثال زده می شود، به خاطر آورد (تصویر 1 را ببینید). کارتیه برسون در دهه های پس از دهه 1920 تمرین می کرد، در عصر طلایی عکاسی خیابانی. در آن زمان، صحنه عکاسی پاریس شاید پر جنب و جوش ترین صحنه جهان بود. هنرمندانی مثل براسایی ( Brassaï ) و  روبر دوانو (Robert Doisneau ) احتمالاً در معابر و کوچه پس کوچه ها، مانند کارتیه برسون قدم می زدند. براسایی در یکی از مشهورترین کتاب های عکس تاریخ با نام  Paris de Nuit (1933) ، روی گروهی از شخصیت ها، روسپی ها (prostitutes)، دلال ها (pimps)، خانم ها (madams) و ترنس ها (transvestites) تمرکز کرده است. علاوه بر این، دوانو یک عکس خیلی نمادین ایجاد کرد که تقریباً پایتخت را تصرف کرد. A Kiss by the Hôtel de Ville (تصویر 2 را ببینید) به عنوان یک «لحظه قطعی” ظاهر شد، اما دوانو اعتراف کرد که این یک تنظیم است (صحنه پردازی شده است) : «من هرگز جرات نمی کردم از چنین افرادی عکس بگیرم. عاشقانی که در خیابان همدیگر را می بوسند، به ندرت زوج های مشروعی هستند. «

امروزه چالش هنرمندان شاغل در پاریس به رسمیت شناختن میراث عکاسی مهم و منحصر به فرد آن است. برای مدتی ، عکاسان با شهری روبرو شده بودند که سوفی هاوارث (Sophie Howarth)، سرپرست موزه می گوید؛ “فضای آنجا، آنقدر با تاریخ عکاسی سنگین شده بود که  تقریباً ساختن تصاویر ابتکاری غیرممکن به نظر می رسید.» با این حال، هنرمندان معاصر ، مشغول بی شمار روش مبتکرانه بودند که آنها را قادر به نوسازی بصری پایتخت می ساخت. تجسم JH Engström با صحنه های سنتی و اسطوره پردازی بسیار فاصله دارد. «Sketch of Paris» (1991–2012 ؛ نگاه کنید به ص 152) یک تصویر خام شن دار از گشت زنی بسیار صمیمی است که برخوردهای مختلف او را درخیابان های خلوت و کافه های شبانه و بارها دسته بندی می کند.

 لوک دلای(Luc Delahaye) (نگاه کنید به ص 156) نیز سایه ها را انتخاب کرد اما با سرازیر شدن در زیر خیابانهای پاریس. برای «L’Autre» (1997-1995) او از چهره مسافران در سیستم قطار مترو عکس گرفت. 

در همین حال ، هنرمندان دیگر به منظره شهر به عنوان صحنه تئاتری نگاه می کردند که در آن نمایش اجرا کنند. محمد بورويسا (Mohamed Bourouissa) براي مجموعه خود Périphérique (2005-2008)، ايستگاه هاي مترو و پشت بام هاي آپارتمان ها را انتخاب کرد تا  بازیگران را با دقت به ترکیب تابلوهای خود هدایت کند.

 در مقابل، در مجموعه “The Shadow” (1981) ، سوفی کال (Sophie Calle) (به صفحه 164 مراجعه کنید) خودش ظاهر می شود. او توضیح می دهد: «من از مادرم خواستم یک کارآگاه خصوصی استخدام کند تا دنبال من بیاید، بدون اینکه او بداند که من ترتیب آن را داده ام.» نتیجه ، عکس های لحظه ای و یادداشت های کارگاه از حرکات روزانه کال را نشان می دهد؛ او امیدوار است ، “عکاسی شواهدی از وجود (هستی) من ارائه دهد».

 پروژه اخیر مایکل وولف (Michael Wolf) (نگاه کنید به ص 70) ، «Paris Street View» (2010) ، بر نوع دیگری از فضول متکی است ، افراد معدودی از چشمان فضول او در امان هستند. این مجموعه به طور کامل از تصاویر جمع آوری شده توسط سیستم نمای خیابان گوگل (Google Street View ) تهیه شده است. مارک فوستل (Marc Feustel)، منتقد، می گوید: “وولف ممکن است اولین عکاس خیابانی دنیای آنلاین باشد.» رویکرد او آنچنان زیبایی شناسی رادیکالی را به نمایش می گذارد که او با عکس نمای خیابان پاریس 28 (تصویر 3 را ببینید) حتی می تواند یک تفسیر مجدد از بوسه افسانه ای دوانو  ارائه کند.

– کتاب : اطلس جهانی عکاسی خیابانی

– صفحه :  151 – 150  

– نویسنده : جکی هیگنز

– ترجمه : عارف خدابنده

• 

• 

•